|
IPG Tengku Ampuan Afzan,
Kuala Lipis, Pahang.
Minggu : 4
Subjek : BBM 3105 Pengajaran dan
Pembelajaran Bahasa Melayu
Berbantukan Komputer
Tempat : Makmal 3 & 4, Jabatan Teknologi Pendidikan
Topik : Pemilihan
Bahan Internet untuk Pengajaran dan
Pembelajaran Bahasa Melayu
-
Memilih
bahan sastera
-
Memilih
bahan tatabahasa
-
Memilih
bahan bidang ilmu lain
Tarikh : 21/01/13 – 23/01/13 ( digantikan
pada 21/01/13 – 29/01/13)
( 23/01/13 –
17/01/13)
Masa :
|
|||
Bil.
|
Perkara
|
Catatan
|
|
1.
|
Memilih bahan sastera yang boleh
digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu Berbantukan
Komputer.
Simpan bahan berdasarkan kategori
audio, video, grafik dan teks dalam folder “Sastera”.
Contoh bahan:
1.1 Cerpen
1.2 Sajak
1.3 Syair
1.4 Pantun
Soalan :
Nyatakan salah satu aspek kesusasteraan (gaya bahasa, tema, persoalan,
perwatakan, dll) yang digunakan dalam proses pengajaran sastera Bahasa Melayu
Sumber rujukan:
Lampiran: Rujuk kepada folder
“Sastera” dalam Topik 4
|
||
2.
|
Memilih bahan “Tatabahasa” yang boleh digunakan dalam
proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu:
Simpan bahan berdasarkan kategori
audio, video, grafik dan teks dalam folder “Tatabahasa”.
Contoh bahan:
2.1 Kata Nama
2.2 Kata Kerja
2.3 Kata Adjektif
2.4 Kata Tugas
2.4 Ayat
2.6 Peribahasa
Lampiran : Rujuk kepada folder “Tatabahasa” dalam
Topik 4
Pembentangan hasil pembelajaran bagi
topik 3, iaitu :
|
||
Tarikh :
Masa :
|
|||
Bil.
|
Perkara
|
Catatan
|
|
1.
|
Memilih bahan “bidang ilmu lain” yang boleh digunakan
dalam proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu:
Simpan bahan berdasarkan kategori
audio, video, imej dan teks dalam folder “Bidang
Ilmu Lain”.
Contoh bahan:
Bahan daripada mata pelajaran lain yang boleh
diserapkan dalam mata pelajaran Bahasa Melayu
Sumber Rujukan :
Lampiran
: Rujuk kepada folder “Bidang Ilmu Lain”
dalam Topik 4
Rumusan :
|
||
Tanda Tangan Pelajar Tanda Tangan
Pensyarah
.............................................. ...................................................
( ) (
)
Tarikh : ......................................
|
Soalan : Nyatakan salah satu aspek
kesusasteraan (gaya bahasa, tema,
persoalan, perwatakan,
dll) yang digunakan dalam proses pengajaran
sastera Bahasa Melayu
Jawapan :
Sinopsis
- Ringkasan cerita
lebih kurang 100 -150 patah perkataan.
- Mengandungi
huraian cerita mengikut urutan masa berdasarkan plot.
- Tema ialah
persoalan utama yang diungkapkan dalam sesuatu karya, sama ada secara
langsung (eksplisit) atau tidak langsung (implisit).
- Persoalan
bermaksud perkara-perkara sampingan atau isi yang lebih kecil yang ada
hubungannya dengan tema sesuatu karya.
- Watak
ialah pelaku atau tokoh dalam sesuatu karya yang menggerakkan cerita
dengan cara berinteraksi sesama watak dan alam.
- Perwatakan
pula ialah pelukisan tentang watak dari aspek luaran dan dalaman.
- Pelukisan
watak itu boleh dilakukan
secara langsung atau
secara tidak langsung olen
pengarang melalui aksi, tutur kata, atau watak-watak berkenaan.
- Dalam
sesuatu cerita lazimnya terdapat istilah yang berkaitan dengan aspek
watak, iaitu watak utama, watak sampingan, watak bundar, watak pipih,
watak dinamik, watak statik, protagonis dan antagonis.
- Sifat
perwatakan digambarkan melalui tindak-tanduknya, cara berfikir, cara
bercakap, rupa paras, fizikalnya, kepercayaannya dan ideologi, serta
gambaran perasaan seseorang atau watak itu.
- Watak
pipih lazimnya tidak kompleks, tidak berkembang, dan tidak
memeranjatkan pembaca.
- Watak
bulat amat menarik kerana watak jenis ini menuju ke pelbagai arah sama ada
menambah pengalamannya, mengubah sikapnya, dan fizikalnya.
- Watak
dinamik ialah watak yang mengalami pelbagai konflik, persoalan, dan
permasalahan dari awal hingga akhir.
- Watak
statik atau kaku tidak mengalami apa-apa perubahan, perkembangan, dan
tidak bergerak.
- Watak yang
berperanan amat penting disebut watak utama. Watak yang kurang penting
dalam cerita disebut watak sampingan.
- Watak
protagonis ialah watak utama dalam sesebuah cereka. Watak ini tidak
semestinya orang yang baik, tampan, dan berperikemanusiaan. Dia
mungkin diktator, koruptor,
penjenayah, dan sebagainya. Watak antagonis menjadi penentang
atau lawan kepada watak protagonis.
- Walaupun
begitu, untuk kajian komsas, hanya watak utama dan watak
sampingan yang diberikan tumpuan.
Binaan plot:
- Plot
ialah sesuatu
yang menghubungkan peristiwa-peristiwa dalam
sesebuah cerita. Setiap penstiwa dari awal hingga akhir berdasarkan hukum
sebab dan akibat.
- Plot
mengemukakan perkara yang terjadi dan sebab perkara itu terjadi. Setiap
perkara berhubungan berdasarkan faktor-faktor sebab dan akibat.
- Susunan
cerita bergantung pada fantasi
dan kreativiti pengarang. Plot dirangka dengan teliti dan tidak semestinya
berurutan peristiwanya dari awal hingga akhir atau kronologi. Plot
ialah penyusunan kronologi yang diubah suai mengikut kemahuan pengarang.
- Teknik
penyusunan plot yang menarik ialah
penyusunan peristiwa secara tidak kronologi.
Pengarang haruslah cekap, kreatif, dan bijaksana menyusunnya sehingga
mencapai peleraian.
- Permulaan
plot ialah peringkat permulaan
(eksposisi), iaitu untuk memperkenalkan watak-watak, latar, dan
suasana.
- Perkembangan plot mengakibatkan konflik.
- Peristiwa
berkembang kepada peringkat pertengahan cerita, iaitu perumitan
(komplikasi).
- Perumitan
menuju kepada puncak (klimaks) apabila
tercapainya konsentrasi yang maksimum.
- Kemudian
urutan cerita menuju kepada peleraian. Kadang-kadang
puncak dijadikan pengakhiran cerita bagi sesetengah cereka.
- Teknik
plot ialah cara pengarang
mengembangkan plot ceritanya supaya menarik.
- Antara
teknik plot termasuklah
seperti yang berikut:
(a) Imbas kembali
1. Imbas kembali merupakan suatu teknik pengarang
mengenang semula peristiwa yang pernah dialaminya.
2. Peristiwa itu boleh diimbas kembali melalui
pemerian pengarang atau khayalan, dialog, monolog, atau monolog dalaman
(b) Imbas muka
1. Imbas muka merupakan cara pengarang memberikan
bayangan awal atau ramalan tentang sesuatu peristiwa yang akan berlaku
kesan daripada aksi-aksi watak dalam cerita berkenaan.
2. Imbas muka dapat mewujudkan keyakinan dalam
kalangan pembaca terhadap sesuatu yang akan berlaku.
(c) Saspens
1. Saspens atau ketegangan ialah peristiwa dalam
cerita yang menimbulkan keadaan tertanya-tanya atau perasaan ingin tahu di
kalangan pembaca tentang peristiwa yang akan berlaku selanjutnya.
(d) Konflik
1. Konflik merupakan pertentangan antara dua pihak
atau dua kekuatan dalam satu urutan plot.
2. Konflik boleh berlaku secara dalaman, iaitu
konflik dalam diri watak dan secara luaran, iaitu antara watak dengan watak
yang lain atau antara watak dengan alam sekitar.
3. Konflik dapat juga digambarkan melalui
pertentangan pendapat, idea, sikap, atau pemikiran?
(e) Kejutan
1. Kejutan ialah perubahan dalam urutan peristiwa
yang berlaku secara tiba-tiba tanpa diduga oleh pembaca.
2. Lazimnya, kesan yang timbul daripada kejutan
tidak sama dengan yang diduga oleh pembaca.
(f) Dialog
1. Dialog merupakan pertuturan antara dua watak
atau lebih daripada dua watak.
2. Melalui dialog antara watak-watak inilah
biasanya tergambar pendapat atau fikiran yang berkaitan
dengan tema.
Latar berperanan memberikan suasana kepada
peristiwa dan manusia yang terdapat dalam cerita.
Latar penting
dalam mengembangkan tema, persoalan, plot, watak, dan
perwatakan. Idea, plot, dan watak akan lebih hidup jika berada dalam situasi
pelbagai latar.
Latar merangkumi pelukisan geografi, topografi,
pemandangan, bangunan, peralatan, tanggungjawab watak, waktu, dan sebagainya.
Latar terbahagi kepada empat jenis, iaitu:
(a) Latar tempat
Merupakan ruang
atau tempat peristiwa berlaku yang berkaitan dengan
lokasi geografi.
(b ) Latar waktu atau masa
Menunjukkan masa peristiwa berlaku seperti
zaman, era, sejarahnya, atau musimnya.
(c) Latar masyarakat atau citra
masyarakat
Menunjukkan gambaran keadaan masyarakat dalam
cerita merangkumi bangsa atau etnik, status dan kehidupan sosial, ekonomi, dan
sebagainya yang bersesuaian dengan watak.
(e) Latar peralatan cerita
dan watak
Alatan yang digunakan oleh watak dalam sesebuah
cerita.
Sudut pandangan berperanan untuk mengisahkan
sesuatu cerita dan menjelaskan pihak yang men-ceritakan sesuatu kisah. Maka
sudut pandangan mempunyai hubungan yang erat dengan watak.
Menurut Anwar Ridhwan (1985), sudut pandangan
ialah cara bagaimana pembaca dihidangkan dengan bahan cerita atau bagaimana
pengarang memilih cara yang terbaik untuk menyampaikan ceritanya.
Teknik sudut pandangan:
(a) Sudut pandangan orang pertama
Pengarang bercerita sendiri atau terlibat dalam
cerita sebagai watak utama atau watak sampingan. Sudut pandangan
ini disebut sebagai gaya aku, iaitu cerita itu dibawakan
seluruhnya oleh watak aku, orang pertama, secara subjektif.
Maknanya pengarang terlibat secara aktif. Teknik ini digunakan untuk menjadikan
cerita lebih realistik.
(b) Sudut
pandangan orang ketiga tidak terbatas
(serba tahu)
Kerap digunakan oleh pengarang yang mengisahkan
ceritanya melalui watak lain menggunakan kata ganti nama diri ketiga,
iaitu dia dan mereka atau lengkap dengan
nama. Pengarang bersikap serba tahu dan bebas bercerita untuk mengemukakan
emosi, fikiran, dan pergolakan jiwa watak-watak.
(c) Sudut pandangan orang ketiga terbatas
Pengarang
tidak menceritakan semua peristiwa
atau watak tetapi hanya akan
memilih watak-watak
tertentu dan penceritaannya tertumpu
kepada mereka. Watak-watak lain diceritakan serba sedikit sahaja.
(d) Sudut pandangan objektif
Pengarang hanya menceritakan segala sesuatu yang
dilihat dan didengarnya (melapor) dan masih menggunakan kata ganti nama diri
ketiga. Bezanya pengarang tidak terlibat dalam cerita. Maka pembaca berpeluang
membuat penilaian sendiri terhadap cerita tersebut.
Jenis Gaya Bahasa
|
Huraiannya
|
(a) Diksi
|
|
(b) Ayat
|
|
(c) Personifikasi
|
|
(d) Simile
|
|
(e) Metafora
|
|
(f) Hiperbola
|
|
(g) Sinkope
|
|
(h) Rima
|
|
(i) Asonansi
|
|
(j) Aliterasi
|
|
(k) Pengulangan
|
|
(l) Perlambangan
|
|
Antara contoh nilai
ialah:
- Baik hati
- Berdikari
- Hemah tinggi
- Hormat-menghormati
- Kasih sayang
- Keadilan
- Kebebasan
- Keberanian
- Kebersihan mental dan fizikal
- Kejujuran
- Kerajinan
- Kerjasama
- Kesederhanaan
- Kesyukuran
- Rasional
- Semangat bermasyarakat dan nilai-nilai lain yang
bersesuaian.
Pengajaran
ialah peringatan/pedoman/perutusan/amanat/mesej yang ingin
disampaikan oleh pengarang dalam karyanya kepada pembaca/penonton.
Dalam
karya tradisional, ia disampaikan secara tersurat/secara langsung tetapi
dalam karya moden, ia disampaikan secara tersirat/tidak langsung.
Gunakan
nilai sebagai asas untuk menjawab. Jika nilai positif, mulakan ayat
jawapan anda dengan
- Kita hendaklah
……..
- Kita seharusnya…….
Jika nilai negatif, mulakan
ayat jawapan anda dengan
- Kita jangan….
- Kita tidak boleh….
…diikuti dengan contoh dalam teks.
No comments:
Post a Comment